Zero to One‘dan Notlar
Her girişimci adayının özellikle ve özellikle teknoloji sektöründe olanların özellikle okuması, başucu kitabı yapması gereken bir kitap. Bu kitap size Peter Thiel’in yaşadığı, içinde bulunduğu süreçleri ve en bilinen sıradışı teknolojiler, yenilikler yaratan dev girişimlerin hangi şartlarda ortaya çıktığını, geçtikleri süreçleri, uyguladıkları stratejileri, nasıl devleşip tekeller oluşturduklarını anlamanızı ve onların mindsetlerine girmeniz konusunda bir jumpstar sağlayacaktır. Okuması sıkmayan ve bol bol highlight attırtan bir yapıya sahip. Kendi highlightlarımı yazımın sonunda bulabilirsiniz. Kitap Peter Thiel’in Stanford’dan öğrencisi olan Blake Masters’ın Peter Thiel’in dersinde aldığı notları derlemesiyle ortaya çıkmış ve Peter Thiel’in sonrasında notların üzerinde kitaplaştırmaya yönelik düzenlemeler ve eklemeler yapması sonucu son halini almıştır. Kitaba geçmeden önce yazarı kısaca tanıyalım. Bu sektörde oldukça bilinen bir isim fakat yine de özet geçmemizde fayda var.
Peter Thiel
- 1998’de Paypal’ı kururarak güvenli ve hızlı online ödemede yeni bir çağ başlattı.
- 2004’te Facebook’un %10luk hissesini alıp yönetim kuruluna katıldı.
- Aynı yıl bir veri analizi şirketi olan Palantir şirketini kurdu.
- LinkedIn, Yelp gibi başarılı ve “Paypal Mafyası” tarafından ortaya çıkan bir çok teknoloji startupına yatırımcılık yaptı.
Zero to One
Teknolojide Her Olay Bir Kere Gerçekleşir
Sonraki Mark Zuckerberg bir sosyal medya yaratmayacak.
Sonraki Bill Gates bir işletim sistemi yaratmayacak
Sonraki Larry Page bir arama motoru yaratmayacak
Eğer bu insanları taklit ediyorsanız onlardan bir şeyler öğrenememişsiniz demektir. Başarılı olmanın bilimsel bir formülü yoktur.
Kopyalamak veya uyarlamak yeni birşeyler ortaya koymaktan çok daha kolaydır. Bu bizi 1'den N’e götürür. Yeni bir şeyler yaratmak ise 0'dan 1'e. Biz insanları diğer canlılardan ayıran bir özelliğimiz teknoloji denen mucizeleri yaratabilmemizdir. Teknoloji daha az efor ile daha çok şey yapmamızı sağlar. Arılar içgüdüsel olarak balkovanları inşa etmeye programlıdır. Biz ise yeni şeyler yaratıp kendi geleceğimizi şekillendirir, yaşayış biçimimizi kökten değiştiririz.
Teknoloji ve Küreselleşme
Thiel 0'dan 1'e olan dikey gelişmeyi teknoloji, 1'den N’e olan yatay gelişmeyi ise küreselleşme olarak adlandırıyor. Küreselleşme x ekseninde, teknoloji ise y ekseninde bulunuyor.
Tekelleşme ve Mükemmel Rekabet
Arz ve talepin eşit olduğu mükemmel rekabet ortamında hiç bir şirket uzun vadede kar elde edemeyecektir. Market gücü kimsenin elinde olmadığından fiyatlarını kendileri belirleyemeyecektir. Eğer para potansiyeli görürlerse yeni şirketler piyasaya girecektir çeşitliliği arttırıp fiyatları aşağı çekecektir ve para potansiyeli için piyasaya giren firmaların amacını boşa çıkaracaktır.
Bunun tam tersi ise kendi fiyatlarını belirleyebilen tekellerdir (monopoly). Google 0'dan 1'e ulaşmış olup şimdi ise arama motoru konusunda bir tekeldir. Google diğer rakiplerinden bahsetmez, kendini karşılaştırmaz, böylece rekabetle uğraşmaz. Rekabet konusunda endişelenmesi gerekmediğinden çalışanlarıyla daha çok ilgilenebilir, ürünleri, uzun vadeli projeleri ve bunların geleceğin dünyasına etkileri üzerine yoğunlaşabilir.
Thiel kitapta çoğunlukla rekabetten kaçınmamızı öneriyor. Rekabetsiz bir sektör ararken geniş düşünmeliyiz.
Kitaptan bir örnek:
Palo Altoda hiç yok diye İngiliz mutfağı restoranı açıp kendinizi Palo Altodaki bütün İngiliz mutfağı piyasasının sahibi sanabilirsiniz fakat büyük resime bakıldığı zaman asıl rekabet ettikleriniz Palo Altodaki diğer restoranlar veya yakın kentlerdeki diğer İngiliz mutfağı restoranlarıdır.
Bazı durumlarda rekabet ve rakipler kaçınılmazdır. Eğer yenemiyorsanız birleşmek daha mantıklı olabilir. Peter Thiel’in Paypal’ı Elon Musk’ın x.com’uyla birleştirmesi buna örnek gösterilebilir.
Yenilik
Yeni teknolojiler genellikle startuplardaki küçük insan topluluklarından çıkar. Büyük şirketlerdeki bürokratik düzenden dolayı yeni birşeyler ortaya çıkarmak yavaş ve zordur. Doğru takımı topladığınızdan veya doğru takımın üyesi olduğunzdan emin olun.
Çılgınlık tekil bireylerde nadirdir, fakat gruplarda ve topluluklarda sürükleyici güç ÇILGINLIKtır.
Startupınızla bir tekel oluşturmak istiyorsanız önce küçük, kitlesi ve pazar payı geniş olmayan pazarlardan başlayıp sonradan büyük kitlelere yayılmalısınız. Çünkü küçük marketlere domine etmek daha kolay olacaktır. En mükemmel müşteri kitlesi ihtiyaçları yönünde hiç veya az hizmet sunulan küçük spesifik kitlelelerdir. Örneğin Amazon’un önce online olarak sadece kitap satıp sonradan cd, video oyunu gibi pazarları adım adım kendi bünyesine katması gibi.
Günümüzde sokaktan geçen adamın edinebildiği bilgileri geçmişte dahiler/bilim adamları bilmiyordu. Periyodik tablodaki elementler, haritalardaki çizilmemiş keşfedilmemiş yerler gibi. Çok değerli fikirleri olan kurulmamış firmalar da bu bilgiler gibidir. Bu sebepten ötürü yapılacak bir şey kalmadı diye düşünmeyip daha neler neler yapılabileceğine odaklanmalıyız. Bir çok insan eğer bulunabilecek bir şeyler kalmış olsaydı benden daha yaratıcı veya daha zeki bi insan çoktan bu fikri bulmuş olurdu diye düşünüp hataya düşmekte ve denemeye bile teşebbüs etmemektedir. Bunun aksini düşünüp bulabileceğinize inanıp bir çok insanın varolabileceğine imkan veremeyeceği şeyleri ortaya koyabilirsiniz.
Girişiminizde başlıca yapabileceğiniz en büyük hatalaradan bir başkası da ortaklarınızı ve çalışanlarınızı yanlış seçmektir. Ekipteki herkesin arasının iyi olması da başarı için bir gerekliliktir.
7 Anahtar Adım
Thiel’e göre bir girişimcinin başarıya ulaşması için kendine sorması gereken 7 soru
1—Mühendislik
Olan şeyleri geliştirmek yerine buluşlar yaratabilir misiniz?
2 — Zamanlama
Girişiminiz için şu an doğru zaman mı?
3 — Tekel
Küçük bir pazarın büyük paydasına sahip şekilde mi başlıyorsunuz?
4 — İnsan
Doğru takım arkadaşlarına sahip misiniz?
5 — Dağıtım
Sadece yaratmak değil de kullanıcıya ulaşmak için de fikirleriniz var mı?
6 — Dayanıklılık
Pazardaki pozisyonunuzu 10 yıl boyunca koruyabilecek misiniz?
7 — Bilinmeyen
Diğer insanların görmediği hangi fırsatı, eksiği gördünüz?
Son olarak yazıyı kısa tutmak ve sizlerin de keşfetmesi için yerler bırakması açısından burada sonlandırıyorum. Yazımda bahsetme şansı bulamadığım fakat favorim olan diğer kısımlar ise aşağıdaki şekilde:
- Eğitim sistemi eleştirileri,
- Yatırımcılara tavsiyeler
- Tarihteki yanılsamalar ve çıkarılan dersler
- İşe alım / yoldaş seçimleri
- Satış ve pazarlama
